Zacznę od truizmu – doskonale wiemy, że japońska kultura, bogata w kultywowane historyvczne wartości w oczywisty sposób (dla Japończyków) kształtuje i warunkuje sposób: myślenia, działania, zachowania. Odmienny i niezrozumiały dla obywateli innych części świata.

Znamiennym przykłądem było zachowanie władz USA, które w czsie II wojny światowej, zorientowały się, że nieunikniony będzie desant, wejście wojsk Wuja Sama do Japonii. Dowództwo amerykańskie wiedziało, iż posiada bardzo małą wiedzę dotyczącą, w tamtym czasie, śmiertelnego wroga. Aby pogłębić swoją wiedzę, u antropolożki, Ruth Benedict,  została “zamówiona książka”, mająca opisać wzorce kulturowe japońskiego społeczeństwa. Tym samym powstała książka “Chryzantema i Miecz” – klasyczne dzieło będące poznawczym fundamentem w “rozkimnianiu” na części, prób zrozumienia Japonii i Japończyków.   Oczywiście polecam “Japonistom amatorom” tę lekturę. Oczywiście są dostępne inne książki, również polskich autorów jak n.p. Pan Piotr Milewski, który m.in. napisał znakomitą książkę “Tokio. Opowieść z dolnego miasta”  o historii, aktualnej stolicy kraju Kwitnącej Wiśni.

*****

Do brzegu !

Ganbaru&Gaman … ?

Dwa szczególnie istotne pojęcia, które odgrywają kluczową rolę w społecznym i osobistym życiu Japończyków, to ganbaru (頑張る) oraz gaman (我慢). Choć oba terminy odnoszą się do wytrwałości, różnią się podejściem i konsekwencjami dla jednostki oraz społeczeństwa. Podczas gdy ganbaru oznacza aktywną determinację i dążenie do sukcesu, gaman odnosi się do cierpliwości i znoszenia trudności bez narzekania. Oba te pojęcia wywarły ogromny wpływ na japońskie społeczeństwo, kształtując kulturę pracy, relacje międzyludzkie i codzienne życie.

Ganbaru – Wytrwałość i Ciężka Praca

Pojęcie ganbaru można przetłumaczyć jako „starać się”, „dawać z siebie wszystko” lub „nie poddawać się”. W japońskiej kulturze jest to niezwykle ceniona wartość, ponieważ oznacza nie tylko dążenie do sukcesu, ale także gotowość do poświęceń i konsekwentną pracę. Od najmłodszych lat Japończycy są uczeni, że osiągnięcie celu wymaga wysiłku i nieustannego zaangażowania. W edukacji uczniowie są zachęcani do wielogodzinnej nauki i wytrwałości w dążeniu do doskonałości, co znajduje odzwierciedlenie w popularnym zwrocie „ganbatte kudasai” (頑張ってください), czyli „Daj z siebie wszystko!”.

W świecie zawodowym ganbaru jest jednym z filarów etosu pracy. Japońskie społeczeństwo charakteryzuje się niezwykle silnym poczuciem obowiązku i lojalności wobec pracodawcy. Wielogodzinne nadgodziny oraz perfekcjonizm są często postrzegane jako naturalna ścieżki dążenia do sukcesu. Choć takie podejście przyczynia się do rozwoju gospodarczego kraju, może także prowadzić do problemów związanych z przepracowaniem, stresem, rozpadem rodzin.

Gaman – Cierpliwość i Samokontrola

Podczas gdy ganbaru koncentruje się na aktywnym wysiłku, gaman jest bardziej pasywnym pojęciem, oznaczającym zdolność do znoszenia trudności, zachowywania spokoju i kontrolowania emocji. Słowo to można przetłumaczyć jako „cierpliwość” lub „wytrzymałość” w obliczu przeciwności losu. Japończycy od najmłodszych lat są uczeni, że okazywanie niezadowolenia lub narzekanie jest niewłaściwe, a znoszenie trudnych sytuacji z godnością stanowi oznakę siły charakteru.

Przykładem gaman w japońskiej kulturze jest zachowanie ludzi w obliczu katastrof naturalnych, takich jak trzęsienia ziemi czy tsunami. Japońskie społeczeństwo jest znane z opanowania i zdolności do współpracy w najtrudniejszych warunkach. Zamiast paniki i chaosu, obywatele często wykazują niesamowitą dyscyplinę i wzajemne wsparcie, co jest bezpośrednim przejawem tej wartości.

Wpływ Ganbaru i Gaman na Społeczeństwo

Oba pojęcia mają ogromny wpływ na japońskie społeczeństwo, ale niosą ze sobą zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. Ganbaru przyczyniło się do ekonomicznego sukcesu Japonii, tworząc społeczeństwo niezwykle pracowite i zorientowane na cel. Gaman, z kolei, odegrało kluczową rolę w budowaniu harmonii społecznej i utrzymywaniu stabilności w trudnych czasach.

Jednakże nadmierne poleganie na tych wartościach może prowadzić do problemów, takich jak wypalenie zawodowe, depresja czy brak umiejętności otwartego wyrażania emocji. Współczesna Japonia zaczyna coraz bardziej dostrzegać negatywne skutki nadmiernego poświęcenia i tłumienia uczuć. Widać to na przykład w rosnącej świadomości dotyczącej zdrowia psychicznego oraz promowaniu bardziej zrównoważonego podejścia do pracy i życia osobistego.