Japonia przyciąga ludzi z innych krajów i kontynentów na wiele sposobów. Jednym z powodów dla których podróżuje się do Japonii są zamki, japonskie miecze, samurajowie oraz Ninja. Najprościej tłumacząc, między innymi chyba, ja jestem “ofiarą” tego sposobu myślenia czy też japońskiego marketingu. Choć, oczywiście różnorakie japońskie aspekty, historii, bierzących stosunków społecznych, technika, architektura, zachowania, japońskie sporty, przyzwyczajenia są dla mnie bardzo interesujące – … ot takie hobby.
Gdy jadę do Japonii, tak staram się nskonfigurować podróż aby “zawadzić” o jakiś zamek. W Tokio, byłem kiedyś oczywiście w Muzeum Samurajów, ale placówka ta, ewidentnien zaprojektowana pod oczekiwania zachodnich turystów.
Wracając do japońskich zamków. Są one klasyfikowane w zależności od kilku czynników. Jest to lokalizacja, funkcja, ukształtowanie terenu, okres budowy, styl architektoniczny. Dochodzi również kolejna zmienna czy zamek jest odbudowany, czy przetrwał w swojej oryginalności, do dnia dzisiejszego.
Powodem dla którego robię ten wpis jest wyjęcie z półki wyjątkowego albumu, autorstwa Hernyka Sochy “Zamki i miecze samurajów”. Znakomitej pozycji, pełnej wiedzy i erudycji, którą należy polecić każdemu, kto interesują się tą tematyką. Zresztą nie jest to jedyna pozycja Pana Henryka Sochy. Bez trudu można znaleźć “Samurajskie Rezydencje”, “Japońskie noże”
1. Lokalizacja
Zamki w Japonii są klasyfikowane na podstawie ich umiejscowienia geograficznego:
- Yamajiro (山城) – zamki górskie, zbudowane na szczytach lub stokach gór. Korzystały z naturalnych ukształtowań terenu, aby wzmacniać swoją obronność.
- Hirajiro (平城) – zamki na równinach, budowane na płaskich terenach, często otoczone fosami i murami obronnymi.
- Hirayamaziro (平山城) – zamki zbudowane na niewielkich wzgórzach na równinach, co zapewniało lepszą obronę i widoczność.
- Mizujiro (水城) – zamki wodne, które były otoczone przez jeziora, rzeki lub morze, co czyniło je trudniejszymi do zdobycia.
2. Funkcja
Zamki mogą być klasyfikowane na podstawie ich roli i funkcji:
- Zamki obronne – miały na celu chronienie regionów przed atakami i były często bardzo forteczne w swoim charakterze.
- Zamki administracyjne – pełniły funkcję centrum władzy, z których daimyo (feudałowie) zarządzali swoimi terytoriami. Były bardziej symbolami władzy i siły aniżeli, twierdzami wojennymi.
3. Okres historyczny
Zamki są również klasyfikowane według epoki, w której zostały zbudowane lub najczęściej używane:
- Zamki z okresu Sengoku (1467–1603) – były często zbudowane z myślą o obronie podczas trwających wojen domowych.
- Zamki z okresu Edo (1603–1868) – często bardziej okazałe i symboliczne, gdyż Japonia była wówczas bardziej zjednoczona i pokoje były częstsze.
4. Styl architektoniczny
Na podstawie stylu konstrukcji zamki można podzielić na:
- Tenshu (天守) – gdzie wieża główna zamku, która była najczęściej najbardziej imponującą częścią budowli. Mogła mieć kilka kondygnacji i była symbolem władzy daimyo.
- Honmaru (本丸) – centralny obszar zamku, który był otoczony przez inne wały i bramy obronne.
- Ninomaru (二の丸) – drugi pierścień obrony, zazwyczaj otaczający Honmaru, z dodatkowymi budynkami administracyjnymi.
5. Stan zachowania
Zamki klasyfikuje się także według ich obecnego stanu:
- Zamki oryginalne – te, które przetrwały od czasów ich budowy, z zachowaną oryginalną strukturą.
- Zamki odbudowane – zamki, które zostały zrekonstruowane po zniszczeniach, często przy użyciu współczesnych materiałów (np. betonu).
- Ruiny zamków – zamki, które zostały zniszczone lub zdewastowane, ale ich pozostałości, takie jak fundamenty, wciąż są widoczne.
Jednym z najsławnieszych zamków jest Zamek w Himeji. Nazywany Zamkiem Białej Czapli (Shirasagi-jō) ze względu na swój elegancki, biały wygląd. Bardo dobrze widać go na tle miasta i nieba, jadąc szybkim pociągiem Shinkansen. Budowa tego obiektu, rozpoczęła się w XIV wieku, ale zamek w swojej obecnej formie został ukończony w 1609 roku. Był wielokrotnie rozbudowywany i wzmacniany, szczególnie w okresie Edo.
Uważany jest za doskonały przykład japońskiej architektury zamkowej. Tak pod względem pod względem estetyki, jak i obronności. Zamek nigdy nie został zniszczony przez wojny, trzęsienia ziemi ani pożary. Czyni go to jednym z najlepiej zachowanych zamków w Japonii. W 1993 roku został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO
Himeji – jō składa się z głównej wieży (tenshu), otoczonej przez mniejsze wieże, liczne bramy, mury i fosy. Zamek słynie z zaawansowanego systemu obronnego, w tym z labiryntowych przejść, które miały na celu dezorientację atakujących.
Oprócz Zamku w Himeji, do dziś przetrwało jedenaście innych. Są to:
Zamek Matsumoto (松本城)
- Lokalizacja: Matsumoto, prefektura Nagano
- Często nazywany “Zamkiem Kruków” ze względu na ciemną fasadę. Jest to jeden z najlepiej zachowanych zamków z płaskiego terenu.
Zamek Inuyama (犬山城)
- Lokalizacja: Inuyama, prefektura Aichi
- Jeden z najstarszych zachowanych zamków w Japonii, zbudowany w 1537 roku.
Zamek Matsue (松江城)
- Lokalizacja: Matsue, prefektura Shimane
- Znany jako “Czarny Zamek”, jest jednym z niewielu zamków zachowanych w zachodniej Japonii.
Zamek Hikone (彦根城)
- Lokalizacja: Hikone, prefektura Shiga
- Zbudowany nad brzegiem jeziora Biwa, jest jednym z najważniejszych historycznych zamków w Japonii.
Zamek Maruoka (丸岡城)
- Lokalizacja: Sakai, prefektura Fukui
- Najmniejszy z oryginalnych zamków, znany z prostoty swojej konstrukcji.
Zamek Uwajima (宇和島城)
- Lokalizacja: Uwajima, prefektura Ehime
- Zamek górski, położony na wzgórzu z widokiem na miasto i morze.
Zamek Kōchi (高知城)
- Lokalizacja: Kōchi, prefektura Kōchi
- Jeden z niewielu zamków, który zachował zarówno tenshu (wieżę główną), jak i inne budynki wewnętrzne.
Zamek Hirosaki (弘前城)
- Lokalizacja: Hirosaki, prefektura Aomori
- Znany z pięknych ogrodów, zwłaszcza w czasie kwitnienia wiśni, jest jednym z najważniejszych zamków w północnej Japonii.
Zamek Bitchū Matsuyama (備中松山城)
- Lokalizacja: Takahashi, prefektura Okayama
- Najwyżej położony oryginalny zamek w Japonii, zbudowany na szczycie góry na wysokości około 430 metrów.
Zamek Matsuyama (松山城)
- Lokalizacja: Matsuyama, prefektura Ehime
- Duży zamek na wzgórzu, z doskonałym widokiem na miasto Matsuyama i morze.
Zamek Marugame (丸亀城)
- Lokalizacja: Marugame, prefektura Kagawa
- Zbudowany na niskim wzgórzu, znany z potężnych murów kamiennych.
Każdy z tych zamków ma unikalną historię i architekturę, które przyciągają turystów oraz miłośników historii z całego świata. Są one także chronione jako ważne zabytki kultury w Japonii.
